De Wieringer is tijdens het interview deze zomer in juli, al ruim een half jaar in dienst van de visafslag. Het gaat zelfs zo ver dat hij ‘s morgens staat te popelen om te beginnen. “Het is voor mij een harstikke leuke baan. Ik kan bijna niet wachten tot het 7 uur is. Dan maak ik een planning. Meestal is om 7.15 uur het hele plan voor de dag alweer anders. Er gebeurt van alles.” En er staat in de nabije toekomst ook veel te gebeuren, geeft Schouten aan, duidend op het Visserij Ontwikkel Plan (VOP). In de gemeente Hollands Kroon zijn de plannen voor onder andere het Blue Food Centrum Wieringen in de visafslag Den Oever rond. “Deze extra investeringen in en rond het dorp zijn een uitgelezen kans.” De overkoepelende stichting (BFCWR) is een samenwerking van de Coöperatieve Visafslag Den Oever, stichting Visserij Beleving Wieringen en stichting Onderdak Nautisch Erfgoed Wieringen.

Weerbare vloot

Hij staat voor een positieve benadering. “Het is wat nieuws en geeft meer reuring en dynamiek. Al ben ik ook al blij met de visafslag ‘an sich’. Ik steek er veel energie in en dat betaalt zich uit. De vloot wordt gelukkig ook voor een deel bemand door veel jeugdige zoons van visserlui die het werk voortzetten, ondanks de strenge regelgeving, saneringen, controles op zee en aan de kade, een visverbod rond de windmolenparken en alles er omheen. Ze investeren snel. We hebben toch een over het algemeen moderne en weerbare vloot die met de tijd en omstandigheden meegaat. Een teken dat ze het er niet bij laten zitten en altijd de rug maar weer rechten.”

Rooskleuriger

Pluspunt is dat de algehele aanvoer van de diverse vangsten dit jaar is toegenomen, geeft de enthousiaste bedrijfsleider aan. En dat er voor de vissers vanuit de overheid een gunstig besluit is genomen om de visserij de komende twintig jaar ruimte te geven op zee. Zo ziet de toekomst er voor de vissers, de visafslag en aanverwante bedrijven er weer rooskleuriger uit, merkt Schouten: “Mijn grote wens is om alles op de haven in stand te houden. Scheepstimmerbedrijf Schrier, Machinefabriek Luyt met een groot scheepsdok in de haven, Sandfirden Technics en niet te vergeten de CIV (Coöperatieve Inkoopcombinatie voor Vissers). En ook andere sectoren, zoals de restaurants, andere horeca, hotels, B&B’s, winkels profiteren dan mee. Zo is Den Oever als haven waar veel te beleven is, nog altijd een trekpleister voor dagjesmensen uit de regio, maar ook voor toeristen uit binnen- en buitenland. Even op de haven kijken is leuk omdat er nog zo veel gebeurt. Er wordt gewerkt, er wordt gelost, er valt veel te zien. En het is goed toegankelijk. Het Blue Food Centrum dat in ontwikkeling is, past daar prima in.” Op de visafslag zelf is er met name door de goede vangsten grotere bedrijvigheid dan de afgelopen jaren. “Met ondertussen weer een trouw aantal lossers die de vis bij ons op de afslag brengen en er niet voor kiezen elders te lossen, is de situatie voor het bedrijf gunstig.” Naast de kotters met WR op de boeg, ook de vijf trouwe Texelaars (TX) met garnalenaanvoer. Schouten: “Daarmee hebben we altijd nog een connectie. Het is heel fijn dat de Texelse buren Wieringen ook een warm hart toedragen. Anders zou de vis per as, zo noemen wij het vervoer per vrachtwagen, naar een van de andere afslagen gaan. Dus dat is weleens een opmerking waard, zo vanzelfsprekend is het niet dat ze bij ons komen lossen.”

Verbinding

De directe contacten met schippers en visserlui spreken hem aan. “Ik ben eigenlijk nog maar net begonnen, maar ik vind het uitermate van belang dat de visafslag hier blijft bestaan. En dat kan alleen door aanvoerders. Ik hoop zo ook een verbinding te leggen met visserlui. Mijn doel op zich is om in elk geval om alles wat WR op het schip heeft staan hierheen te halen.” Want nog niet alle schepen met WR, lossen in Den Oever, terwijl ze daar wel financieel belang bij hebben. “De afslag is van de leden, het is een coöperatie van vissers. Dat is van oudsher zo geweest. Na de ontbinding met de ondertussen verdwenen visafslag Den Helder/Texel, VOF Hollands Noorden, staan we hier weer op eigen benen.’’ 

Schouten begon in december 2024 met een maand proefdraaien. Dat voelde al snel goed. “Ik heb een historie met de visserij. Ik heb zelf dertig jaar geleden op zee gezeten. Dat is me heel erg goed bevallen. Op de WR 36 van Willem de Smit en Jan Bakker, als garnalenvisser. En op de WR 88 van Joop Baijs. Ik heb een prachtige tijd gehad. Ik kan echt zeggen dat ik met genoegen heb gevaren, maar ik had het ‘zout water niet door mijn aderen stromen’, zoals bij vissersfamilies. Ik ging na mijn diensttijd als knecht varen en genoot van de vrijheid van het vissersleven. Ik deed het ook omdat mijn vrienden op zee zaten. Ik had het werk niet gelijk onder de knie, maar Wim de Smid vroeg of ik in elk geval een jaar wilde blijven. Daarna ben ik nog met Joop Bais meegegaan, die had ook een platvisquotum, met de boomkor, of matten noemden wij het ook. Harstikke leuk zegt hij terugblikkend. “Ik heb vier jaar gevaren en heb het allemaal meegemaakt. Het tekent je voor de rest van je leven. Je moet aan boord van de kotter wel met elkaar door een deur kunnen. Je moet het midden op zee ook oplossingsgericht denken, je moest je ook redden als er eens iets stuk was bijvoorbeeld. Je wordt er heel weerbaar van.”

Ruggengraat

Zijn ervaringen op zee komen hem nu van pas. “Je moet als bedrijfsleider in een visafslag wel iets met de visserij hebben, je moet het wereldje kennen. En je moet ook ruggengraat hebben om alles in goede banen te leiden. Na de visserij ben ik met Schouten Montage mijn eigen bedrijf gestart. Dat heb ik nu al 26 jaar en ik houd het nog even aan, maar dat werk staat op een heel laag pitje. Ik ben vastbesloten om van mijn werk op de haven hier en succes te maken. Ik zie ook weer raakvlakken tussen de bouw en de visserij.” De oud-visserman vervolgt: “Je gaat bij allebei heel direct met elkaar om. Op de visserij kan je man en paard noemen, je hoeft er niet om heen te draaien, je kan zeggen wat er is en er onderling uitkomen. De lijnen zijn kort en direct. Als er een kotter komt lossen, sta ik als eerste op de loskade. Ik vind dat contact belangrijk. En gelukkig ken ik ze allemaal uit mijn tijd dat ik zelf viste, de vaders, de zonen en de kinderen ervan ken ik ook. Dat is ook een groot voordeel!’’ 

Oproepkrachten

Hij is ook niet te beroerd om zelf de handen uit de mouwen te steken. “Het leuke is, we hebben een oproepbare zeefploeg voor de garnalen. In de ploeg oproepkrachten zitten veel gepensioneerde oud-vissers. Ook bekenden voor mij. Dat is harstikke gezellig. En er komen nu ook meer jeugdige mensen bij, jonge knapen. Die zitten met de oren te klapperen als ze al die verhalen van vroeger horen. Dat is een leuke mix. We hebben veel lol.”

Digitale veilingklok

Op meerdere dagen is er veiling via de klok in de visafslag. Schouten: “Afhankelijk wat er aan vis binnenkomt. De combinatie van het verwerken van de garnalenvangsten en de andere vis is mooi, ook weer een andere materie. De garnalen gaan vanuit de visafslag gelijk naar de handel. De aangevoerde vis, waaronder platvis, langoustines (kleine kreeftjes), grote kreeften en krabben en kleine inktvissen, gaan tegenwoordig via de digitale klok. Handelaren kopen vooral vanuit huis in. Er zitten er hier nog maar één of twee in de banken. Kaan Transport en Tijsen Vishandel, maar die laatste koopt niet meer in.”

Toename garnalen- en visverwerking

Zo is naast de garnalenverwerking, eigenlijk al vele jaren altijd al de hoofdmoot voor visafslag in Den Oever, na diverse jaren de visverwerking voor de Wieringer afslag weer toegenomen. “Het is hier zeker niet doods. Voor aanvoerders is het ook belangrijk om te weten dat dit hun thuishaven is.” Voor Schouten zijn er twee belangrijke ontwikkelingen die volgens hem de huidige positieve situatie hebben gestimuleerd. “Wat er staat te gebeuren en is gebeurd met de Havendijk, de Afsluitdijk en de plannen voor de vissers, de steun voor de Flora & Visserijdagen hebben we naar mijn idee ook te danken aan de verantwoordelijke bestuurders en met name aan wethouder Robert Leever. Die heeft een Wieringer hart. Daar mogen we onze handen mee dichtknijpen.”

Modernisering visafslag

En wat betreft de specifieke situatie voor de visafslag wil hij toch Jan van der Wiel als grote motor voor alles even benoemen. “Hij heeft de hele modernisering van de visafslag in 2017 gecoördineerd. Het is een super functioneel en up to date gebouw. Ik kom wel bij andere visafslagen, maar wij draaien met de top mee. Hij was jarenlang bedrijfsleider van de coöperatieve inkoop combinatie CIV Den Oever (visserij, pleziervaart, outdoor en veel meer) maar heeft zich alsnog ingezet om voor ons voortbestaan te vechten. Die heeft gezegd dat als jullie als vissers hier niet meer lossen, gaan we sluiten. Ik borduur daar nu op voort. Wat voor mij spreekt is dat ik nergens lijntjes heb lopen, of handelsbelangen heb, ik sta er blank in. Dat maakt het voor mij ook makkelijk. Ik kan al mijn energie richten op het voortbestaan van de Visafslag Den Oever.” 

Trotszijn dat je een Wieringer bent

Tot slot laat ook Schouten zijn Wieringer hart nog spreken. “Je weet wel eens niet hoe rijk je bent als je hier op het eiland woont, met zilt en zoet water om ons heen, een prachtig landschap. We hebben het hier allemaal, maar je moet het ook willen zien. Je mag best trots zijn dat je een Wieringer bent.”

In Visafslag Den Oever zijn diverse bedrijven gevestigd en er komen extra kantoor- en werkruimtes bij: De Producentenorganisatie van vissers op Wieringen (PO); De NVWA; Kaan Transport, Blue Food Centrum Wieringen; Noordzee Vis (Zee Verse Vismarkt) én tijdens de Flora en Visserijdagen is de Visafslag het hoofdkwartier voor de organisatie. Alle personeelsleden van de Afslag wensen iedereen fantastische Flora & Visserijdagen toe!